1η Περίοδος-εκδοχή για Γιαγκούλα

Στα χρόνια των πρώτων πολιτικών για τη σύσταση του ελληνικού κράτους (1880).
Ληστές θύματα της "αυτοεκπληρούμενης προφητείας". Ανήσυχοι νέοι καταγγέλονταν συχνά από ιερείς, κοτσαμπάσηδες και προεστούς, στις αρχές, με το παραμικρό. Από εκεί και ύστερα αναγκάζονταν να ζουν κυνηγημένοι με την "ετικέτα" του ληστή απέναντι  στην οποία, αναπόφευχτα, ανταποκρίθηκαν στη συνέχεια. Κάτι παρόμοιο, δηλαδή, με αυτό που συνέβη στο "Φαρ Ουέστ".

Οι ληστές – 2. Φώτης Γιαγκούλας

Του Arvanitis

Όταν ήμασταν παιδιά αγαπημένο παιγνίδι ήταν το «κλέφτες και αστυνόμοι». Πάντα με γοήτευε να παίρνω τον ρόλο του κλέφτη συνεπαρμένος από θρύλους για λήσταρχους παλικάρια , που βοηθούσαν τους φτωχούς που τους αγαπούσαν οι κόμισσες και πέθαιναν με μπαμπεσιά.

Βέβαια μεγαλώνοντας ανακάλυψα ότι οι πραγματικοί λήσταρχοι είναι άλλοι (τράπεζες , πολιτικοί , μεγαλοδικηγόροι κλπ κλπ)
Αλλά τα πρόσωπα αυτά , Νταβέλης, Κακαράπης, Γιαγκούλας , Αρβανιτάκηδες και άλλοι , όλοι τους παιδιά της φτώχειας της αδικίας αλλά και της αναρχικής νοοτροπίας τους, έχουν εισχωρήσει στην περιοχή του μύθου και παραμένουν ακόμη γοητευτικά.
Για τον μύθο αυτόν, γίνονται ληστές για να εκδικηθούν την κοινωνία που λόγω χαμηλής καταγωγής τους είχε καταφρονέψει. Κάποιες φορές, τις περισσότερες ίσως , η προφανής αφορμή είναι η εκδίκηση για ένα φόνο. Κάποιες άλλες, η «άτιμη η κοινωνία » τους αρνείται το δικαίωμα να στεφανωθούν το ταίρι που αγαπούν ­και η εκδίκηση στην περίπτωση αυτή είναι τρομερή και προϋποθέτει τον φόνο του αντεραστή – γαμπρού, των γονιών της νύφης ή και της ίδιας της άπιστης. Όλοι τους τελικά έβαλαν τα κεφάλια τους στον ντορβά.